Toelichting ‘Wat je niet ziet, bestaat niet wel!’
Enschede - Het project ‘Wat je niet ziet bestaat niet wel!’ nodigt mensen met en zonder verstandelijke beperking uit te zoeken naar waar ze elkaar wél vinden. Het project creëert een open veld waarbinnen elkaars verschillen omarmd worden en men door middel van artistieke impulsen geholpen wordt beter in contact te treden; elkaar als heel mens te zien.
We leven in een wereld die op veel fronten niet goed aansluit bij mensen met een verstandelijke beperking. Daarom zijn er voor mensen met een beperking speciale scholen, huizen, dagbesteding en sportgelegenheden ingericht. Ze leven als het ware in een parallelle wereld die veilig, vertrouwd en op maat gemaakt is. Maar die ook ver afstaat van die andere wereld, waar de macht, het geld en de besluiten zitten. Los van het feit dat dit anders zou moeten zijn, is het op individueel menselijk niveau eeuwig zonde. Voor álle mensen. Mensen komen op de wereld in vele kleuren, vormen, met vele capaciteiten en dromen. Kennis te maken met een zo groot mogelijke menselijke variëteit maakt ons als mensen rijker, empathischer.
Daarom moeten we elkaar ontmoeten, mensen met en mensen zonder een verstandelijke beperking.Op het eerste gezicht is er misschien veel wederzijds ongemak, onzekerheid en onwetendheid. En dat is oké. Je weet niet hoe de ander op jou reageert, wat je beter wel of niet kunt zeggen, je weet in eerste instantie nog niet waar je elkaar in vindt. Maar als die eerste ontmoeting daar voorbij komt, voorbij dat ongemak, kun je met elkaar in contact treden.
Tentoonstelling
De interactieve tentoonstelling Wat je niet ziet bestaat niet wel! doet er alles aan om die eerste ontmoeting zo waardevol mogelijk te laten zijn, geeft inzicht in de hobbels en overwinningen die er zijn in het onderlinge contact, en gooit een vergezicht op van waar het heen zou kunnen gaan.
De werken van drie kunstenaarskoppels van iemand met en iemand zonder beperking vormen het hart van de tentoonstelling. Daarnaast wordt het proces, wat het met hen persoonlijk deed om samen te werken in beeld gebracht. Deze tentoonstelling is vrij toegankelijk voor een onbeperkte groep bezoekers.
Verdieping
Voor een select gezelschap wordt een route á anderhalf uur uitgestippeld. Vooraf worden koppels gemaakt, weer van iemand met en iemand zonder beperking. Zij krijgen een geënsceneerde eerste kennismaking ‘wat je van mij moet weten en wat ik van jou moet weten’: nav een tiental persoonlijke vragen leren ze elkaar kennen en maken ze al pratend een verbale handleiding van zichzelf voor de ander. Vervolgens bezoekt het duo samen de tentoonstelling. Daarna worden ze uitgenodigd om elkaar te portretteren in opperste concentratie. Het gaat erom dat ze elkaar proberen met open blik écht te zien, de ander in zich op te nemen. Hun werken vormen een groeiend kunstwerk gedurende de expositie periode. Tot slot wordt aan het duo gevraagd hoe ze het vonden om elkaar te ontmoeten en of ze elkaar nog eens zouden willen zien.
Proces De kunstenaarskoppels zijn nu al een tijd met elkaar aan het werk. Ze zoeken naar manieren om in een gelijkwaardige uitwisseling samen te werken, met respect voor elkaars verschillen. Soms is het hard werken, is het de vraag wie zich aan wie moet aanpassen, wie leidt, wie volgt, is het eng om iets te doen wat je nooit eerder deed. Het zijn allemaal kanten van wat er gebeurt als je je engageert. Zoals een van de kunstenaars zegt: ‘ik zoek altijd weer naar waar we elkaar vinden. En dan is het goed.’ Dat klinkt simpel, maar vraagt van iedereen een actieve, open houding, telkens weer.
Idols project 'Iedereen doet mee'
Een groep kunstenaars onderzoekt in een project bij Aveleijn in Enschede of en hoe mensen met een verstandelijke beperking mee kunnen doen in de maatschappij. Ze organiseren verschillende activiteiten waarbij ze in gesprek gaan met mensen met en zonder beperking. De verhalen en ervaringen die ze op verschillende momenten in het project delen vind je hier terug.